Οι μυοσκελετικές παθήσεις αποτελούν τα πιο συχνά προβλήματα υγείας που συνδέονται με την εργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA, 2015), τρεις στους πέντε εργαζομένους αναφέρουν συμπτώματα που σχετίζονται με μυοσκελετικό πόνο, δυσφορία ή τραυματισμό στο χώρο εργασίας, ενώ τα μυοσκελετικά προβλήματα αντιπροσωπεύουν το 60% των επαγγελματικών προβλημάτων υγείας. Οι πιο συνήθεις μορφές περιλαμβάνουν την οσφυαλγία και τους μυϊκούς πόνους στους ώμους, τον αυχένα και τα άνω άκρα.
Κύριες αιτίες εμφάνισης αυτών των παθήσεων είναι οι κουραστικές ή επώδυνες στάσεις, οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις και η διαχείριση βαρέων αντικειμένων, όπως καταδεικνύεται από δεδομένα της ΕΕ (2020).
Ο χειρωνακτικός χειρισμός, μία από τις κύριες αιτίες εμφάνισης μυοσκελετικών προβλημάτων, αναφέρεται στη μεταφορά ή στήριξη φορτίων με τη χρήση χεριών ή σωματικής δύναμης. Περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως ανύψωση, κατέβασμα, σπρώξιμο, τράβηγμα και μεταφορά αντικειμένων.
Η κατανόηση των κινδύνων που συνδέονται με τον χειρωνακτικό χειρισμό, η χρήση εργαλείων αξιολόγησης και η εφαρμογή κατάλληλων μέτρων είναι απαραίτητες για τη μείωση των τραυματισμών και την ενίσχυση της ασφάλειας στον εργασιακό χώρο.
Tips για τη Μείωση του Κινδύνου όταν η Χειρωνακτική Εργασία Είναι Απαραίτητη
Ο εργαζόμενος πρέπει να:
- Αποφεύγει ή να περιορίσει τη μεταφορά φορτίων που ξεπερνούν τις σωματικές του δυνατότητες.
- Αποφεύγει να εργάζεται με υπερβολικούς ρυθμούς χωρίς επαρκή διαλείμματα για ξεκούραση.
- Ενημερώνει άμεσα τον προϊστάμενό του εάν αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα ή δυσκολία.
Ο εργοδότης πρέπει να:
- Εξασφαλίζει ότι το περιβάλλον εργασίας είναι ασφαλές, όχι ολισθηρό, εργονομικά σωστά σχεδιασμένο, και με κατάλληλη θερμοκρασία.
- Παρέχει κατάλληλη εκπαίδευση στους εργαζόμενους για την πρόληψη τραυματισμών και τη μείωση κινδύνων.
- Διασφαλίζει ότι ο χώρος εργασίας πληροί εργονομικές προϋποθέσεις, όπως:
-
- Μείωση των αποστάσεων μεταφοράς.
- Αποφυγή κινήσεων, όπως στροφή ή ανύψωση φορτίων από το επίπεδο του δαπέδου ή πάνω από το ύψος των ώμων.
- Λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες εργαζομένων που είναι πιο ευάλωτοι σε τραυματισμούς, όπως:
-
- Άτομα με αναπηρίες ή προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας.
- Εργαζόμενοι που επιστρέφουν από τραυματισμό.
- Ενθαρρύνει τους εργαζόμενους να αποφεύγουν υπερβολικούς ρυθμούς εργασίας και να ακολουθούν τους κανόνες ασφαλείας.
Οφέλη για Εργοδότες και Εργαζομένους
Για τους εργαζόμενους:
- Μείωση τραυματισμών και καταπόνησης.
- Βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας.
- Αύξηση της παραγωγικότητας και της αυτοπεποίθησης.
Για τους εργοδότες:
- Μείωση των αναρρωτικών αδειών λόγω τραυματισμών.
- Βελτίωση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας.
- Ενίσχυση της φήμης του οργανισμού.
Η πρόληψη των τραυματισμών μέσω απλών μέτρων είναι κρίσιμη, καθώς συμβάλλει στη δημιουργία ενός ασφαλούς, υγιούς και αποδοτικού εργασιακού περιβάλλοντος. Ωστόσο, η εκπαίδευση στη χειρωνακτική εργασία, αν και σημαντική, έχει αποτελεσματικότητα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ορθή εφαρμογή των τεχνικών στον χώρο εργασίας. Για τη βελτίωση της ασφάλειας, πολυδιάστατες παρεμβάσεις που συνδυάζουν την εκπαίδευση με εργονομικές βελτιώσεις, καθώς και προγράμματα ασκήσεων ενδυνάμωσης και ευλυγισίας, έχουν δείξει υποσχόμενα αποτελέσματα στη μείωση των μυοσκελετικών τραυματισμών και στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης των εργαζομένων.
Κείμενο του Μιχάλη Αρβανιτίδη
Πηγές:
- EU-OSHA. Work-Related MSDs Prevalence, Costs, and Demographics in the EU
- European Commission Statistics on Work-Related Health Problems
- HSE Guidelines on Manual Handling
- Manual handling at work: A brief guide
- Clemes SA, Haslam CO, Haslam RA. What constitutes effective manual handling training? A systematic review. Occup Med (Lond). 2010;60(2):101-107. doi:10.1093/occmed/kqp127
